Cảng Cái Mép – Thị Vải thành cảng trung chuyển quốc tế cần gì?

Cảng Cái Mép – Thị Vải ở thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có nhiều cơ hội để trở thành cảng trung chuyển quốc tế, tuy nhiên đi kèm là rất nhiều điều kiện.

Cảng Cái Mép – Thị Vải sẽ sớm trở thành cảng cửa ngõ, cảng trung chuyển quốc tế như mục tiêu quy hoạch đã đề ra​

Cụm cảng Cái Mép – Thị Vải hiện tại là cụm cảng duy nhất tại Việt Nam có các chuyến tàu mẹ chở container trực tiếp đi Châu Âu và Châu Mỹ mà không phải trung chuyển qua các nước thứ ba.

Được biết, cảng Cái Mép – Thị Vải là cụm cảng biển sâu ở Bà Rịa – Vũng Tàu, ở cửa sông Thị Vải và sông Cái Mép. Cảng Quốc tế Cái Mép (thị xã Phú Mỹ) được thiết kế để tiếp nhận tàu container có trọng tải lên đến 80 000 DWT với công suất thông qua đạt 600 000-700 000 TEU mỗi năm. Chiều dài bến là 600 m với tổng diện tích lên tới 48 hecta. Cảng Thị Vải cũng có khả năng tiếp nhận tàu hàng tổng hợp có tải trọng lên đến 75 000 DWT. Công suất thông qua cảng đạt 1,6-2 triệu tấn mỗi năm. Tổng diện tích của cảng là 27 hecta.

Kể từ khi được nhà nước cùng các doanh nghiệp đầu tư, hiện nay hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam được vận chuyển trực tiếp tới Châu Âu và Châu Mỹ chỉ trong 16 ngày, nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á. Theo số liệu thống kê năm 2018, hàng tuần có tới 20 tuyến tàu dịch vụ cập cảng Cái Mép, trong đó có 13 chiếc tàu mẹ đi thẳng tới bờ đông và bờ tây của nước Mỹ, 2 tuyến tàu mẹ đi thẳng sang Châu Âu với kích cỡ tàu lên tới 165 000 tấn, 5 tuyến tàu nội Á.

Ngoài ra, theo Cục Hàng hải Việt Nam, lượng hàng hóa thông qua các cảng biển khu vực Cái Mép – Thị Vải dự kiến chiếm ít nhất 50% tổng lượng hàng hóa qua các cảng biển cả nước. Cảng quốc tế Cái Mép – Thị Vải được đánh giá là cảng trung chuyển nước sâu hiện đại, được đầu tư đồng bộ, có vị trí địa lý thuận lợi vào bậc nhất ở Đông Nam Á để tiếp nhận tàu container có trọng tải lên đến 100 000 DWT, với công suất thông qua đạt 600 000 – 700 000 TEU/năm.

Khu công nghiệp có diện tích 670 ha toạ lạc tại Phường Tân Phước và Phường Phước Hoà thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu do Tổng công ty xây dựng Sài Gòn TNHH Một thành viên (SGCC) làm chủ đầu tư.

Lợi thế cảng biển là yếu tố thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp Cái Mép. Hệ thống cảng nước sâu quốc gia gồm Cảng Tân Cảng Cái Mép- Thị Vải (có năng lực tiếp nhận tàu có trọng tài 160.000 DWT), cảng Container quốc tế Cái Mép (có năng lực tiếp nhận tàu có trọng tài 110.000 DWT), cảng Gemalink (có năng lực tiếp nhận tàu có trọng tài 200.000 DWT) tạo điều kiện cho các tàu có trọng tải lớn thuận lợi đưa hàng vào nhà máy đặt tại khu công nghiệp gần cụm cảng. Đặc biệt những nhà máy sản xuất trong lĩnh vực công nghiệp nặng như hoá chất, dầu khí…rất thích chọn nằm tại gần cảng biển.

Ông Đỗ Công Khanh, Phó tổng giám đốc CTCP Gemadept nhận định, Cụm cảng Cái Mép – Thị Vải có nhiều cơ hội để trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quan trọng hàng đầu khu vực, khi được xếp thứ 11/370 cảng container hoạt động tốt nhất toàn cầu. 5 năm trở lại đây, tốc độ tăng trưởng hàng hóa bình quân thông qua khu vực cảng đạt khoảng 20%/năm.

Ngoài ra, theo Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1579, hệ thống cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu thuộc nhóm cảng biển đặc biệt; với chức năng cảng cửa ngõ, trung chuyển quốc tế, có bến container, tổng hợp, hàng rời, hàng lỏng/khí, tiếp nhận tàu đến 250.000 tấn.

Cụm cảng cũng đang là một trong 19 cảng trên thế giới có thể tiếp nhận tàu có trọng tải đến 250.000 tấn, thuộc nhóm 50 cảng biển có sản lượng khai thác container cao nhất thế giới. Chưa kể, Cái Mép – Thị Vải còn nằm gần tuyến hành hải quốc tế.

Chi phí xếp dỡ, chuyển tải cũng đang thấp nhất trong khu vực; hạ tầng và trang thiết bị, công nghệ và năng suất xếp dỡ tiệm cận với mặt bằng chung của khu vực…

Đồng quan điểm, ông Phạm Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty CP Thiết kế cảng, kỹ thuật biển (Portcoast) cho rằng, cụm cảng hiện nay đã có điều kiện cần để hình thành cảng trung chuyển quốc tế.

Cụ thể, thời gian tới, bến cảng có thể có tới 3,5km cầu cảng để làm hàng sau khi các cảng hoàn thiện các bến. Hiện nay, cảng cũng đã đón được những tàu lớn nhất trên thế giới.

“Cơ sở vật chất, hạ tầng của Cái Mép – Thị Vải cơ bản ổn và nếu sau này đầu tư thêm nhiều tuyến bến sẽ là điều kiện tuyệt vời cho trung chuyển hàng hóa. Nhưng nếu cứ như hiện nay, sẽ chỉ mang tính chất là cảng cửa ngõ. Làm sao để thu hút các hãng tàu, để các hãng tàu xác định cụm cảng này là điểm trung chuyển là điều quan trọng”, ông Tuấn nói và phân tích, để hình thành cảng trung chuyển quốc tế phải có điều kiện cần và đủ.

Điều kiện cần là vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng với quy mô bến cảng, cầu cảng… để các tàu mẹ vào làm hàng. Điều kiện đủ là phải có sự hậu thuẫn của ít nhất 1-2 hãng tàu hàng đầu thế giới.

“Cảng trung chuyển quốc tế là địa điểm gom hàng các nơi khác đến và đi. Hãng tàu đóng vai trò quyết định trong việc thiết lập địa điểm nào làm cảng trung chuyển, vì họ sẽ quyết định trong hải trình vòng quanh thế giới sẽ ghé vào địa điểm nào để trung chuyển hàng”, lãnh đạo Portcoast nhấn mạnh.

Dù đánh giá cụm cảng có nhiều thuận lợi và cơ hội, song ông Đỗ Công Khanh vẫn mong muốn có nhiều hơn các cơ chế, chính sách để tháo gỡ những vướng mắc còn tồn đọng.

Thực tế, các cảng trong khu vực đang bị chia cắt, chưa tối ưu được chiều dài cầu bến, cầu cảng chưa gắn kết. Ngoài ra, hàng hóa từ tàu nhỏ chuyển sang tàu lớn không có sự liên thông.

Cảng biển Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa – Vũng Tàu) nằm trong khu vực kinh tế trọng điểm Đông Nam bộ. Theo đại diện Cục Hàng hải VN, cục đang phối hợp với các địa phương để làm tốt quy hoạch cảng biển, nằm trong nhóm trọng điểm Nhóm 4. Hiện nay, Quy hoạch chi tiết Nhóm cảng biển đang được Bộ GTVT lấy ý kiến. Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đang được xây dựng, dự kiến hoàn thành vào năm 2023.

Đồng thời, thiếu một tổ chức kiểm tra chuyên ngành tại chỗ, thiếu một hệ sinh thái logistics và thiếu hệ thống giao thông kết nối liên vùng đa phương thức. Điều đó khiến chi phí logistics cao, thời gian thông quan kéo dài.

Đặc biệt, để cảng Cái Mép – Thị Vải trở thành cảng trung chuyển quốc tế, ông Khanh cho rằng cần có đòn bẩy pháp lý, là các cơ chế, chính sách mang tính đột phá.

“Cần dỡ bỏ các rào cản về chính sách, thủ tục tạo thuận lợi cho hàng hóa trung chuyển tại cụm cảng. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc thông quan hàng hóa, đơn giản thủ tục, giảm thời gian, chi phí thông quan…

Ngoài ra, cần thí điểm triển khai những mô hình cho chức năng trung chuyển như khu vực cảng mở và đầu tư về cơ sở hạ tầng, đặc biệt là nạo vét tuyến luồng thường xuyên đảm bảo độ sâu cho tàu”, lãnh đạo Gemadept nhận định.

Theo một số doanh nghiệp, một trong những điểm yếu hiện nay là sản lượng hàng trung chuyển chiếm tỷ lệ chưa cao, dưới 10% và chưa có sự kết nối các bến cảng với nhau.

Được biết quy định hiện nay, để chuyển hàng liên cảng, các doanh nghiệp phải làm một số thủ tục như mở tờ khai vận chuyển độc lập, bấm seal hải quan đối với container có hàng.

Một doanh nghiệp cho rằng, các thủ tục chưa linh động khiến thời gian làm hàng lâu, có thể dẫn đến rủi ro không nối kịp tàu. Khi năng suất chuyển cảng thấp, sẽ làm các hãng tàu e dè trong việc tăng sản lượng hàng trung chuyển ở Cái Mép.

Hiện nay, sản lượng hàng trung chuyển từ Campuchia đang ở khoảng 300.000 Teus/năm, chiếm tỷ trọng cao với mức bình quân 70% tổng sản lượng hàng trung chuyển quốc tế tại Cái Mép và có xu hướng ngày càng tăng. Tuy nhiên, hiện không được chuyển cảng với hàng nhập khẩu và hàng quá cảnh từ Campuchia chuyển tải ở Cái Mép.

Theo thông tin, một số doanh nghiệp cảng tại khu vực Cái Mép – Thị Vải đã kiến nghị Tổng cục Hải Quan xem xét tạo thuận lợi hơn cho hàng hóa và tàu cập các bến cảng Cái Mép.

Trong đó, cho phép hàng hóa vận chuyển giữa các bến cảng nước sâu ở Cái Mép và giữa các bến cảng nước sâu với các bến cảng thủy nội địa bằng đường bộ không cần mở tờ khai vận chuyển độc lập và niêm phong hải quan.

Cùng đó, cho phép hàng nhập khẩu và hàng quá cảnh (cụ thể là hàng từ Campuchia) được luân chuyển giữa các bến cảng bằng đường bộ và không cần phải mở tờ khai vận chuyển độc lập và niêm phong Hải quan. Từ đó, tăng năng lực cạnh tranh và thu hút thêm lượng hàng trung chuyển quốc tế.

Định hướng phát triển cảng Cái Mép Thị Vải sẽ trở thành 1 trong 19 cảng biển hàng đầu thế giới đến năm 2045.

Nhờ sự xuất hiện của cụm cảng biển quốc tế Cái Mép Thị Vải, các khu công nghiệp ở thị xã Phú Mỹ dễ dàng thu hút các ngành nghề quan trọng như: điện, hóa chất, thép, vật liệu xây dựng, máy móc thiết bị, lọc hóa dầu và công nghiệp chuyên sâu…

Là cảng nước sâu tự nhiên sâu nhất hiện tại, cảng Cái Mép Thị Vải là cảng biển duy nhất ở Việt Nam hiện nay có các chuyến tàu mẹ chở hàng container đi trực tiếp Châu Âu, Châu Mỹ mà không cần phải qua trạm trung chuyển Singapore như cảng Cát Lái trước đây.

Điều đó, được đánh giá là tiết kiệm gấp 3 lần kinh phí bốc dỡ hàng hóa, lẫn thời gian vận chuyển.

Với mật độ dày dặc của các khu công nghiệp liền kề với cụm cảng Cái Mép – Thị Vải (chiếm 15% diện tích thị xã Phú Mỹ, có lẽ một tỉ lệ đứng đầu cả nước). Hiện tại, khu vực cảng Cái Mép Thị Vải đang nghiên cứu thành lập khu mậu dịch tự do để thu hút các tập đoàn, thu hút nguồn lực và thúc đẩy trung chuyển quốc tế, phát triển Bà Rịa – Vũng Tàu trở thành trung tâm kinh tế hàng hải hàng đầu của đất nước” (cả nước hiện có 17 khu kinh tế ven biển).

Lợi thế của các khu công nghiệp khi nằm gần cảng biển quốc tế Cái Mép Thị Vải

• Thuận lợi đưa hàng ra cảng để xuất khẩu sang Châu Âu, Châu Mỹ

• Tiết kiệm chi phí, thời gian đưa hàng hóa đi xuất – nhập khẩu hàng hóa.

Chính nhờ những lợi thế trên mà các khu công nghiệp tại thị xã Phú Mỹ có tỉ lệ lấp đầy rất ấn tượng trong các năm qua. Như KCN Mỹ Xuân A, A2 (trên 90%), KCN Phú Mỹ 1 (95%), Phú Mỹ 2 (70%), Phú Mỹ 2 mở rộng (40%), Mỹ Xuân B1 (30%).

Ngày 25/5/2022, Ngân hàng Thế giới World Bank và Hãng tin Tài chính S&P Global Market Intelligence vừa công bố Chỉ số CPPI (Container Port Performance Index – Chỉ số Hoạt động Cảng container) cho 370 cảng container toàn cầu bao gồm cảng hub trung tâm trung chuyển quốc tế và cảng cửa ngõ XNK quốc gia.

Trên 60% giá trị hàng hóa thương mại toàn cầu được chuyên chở bằng container đi qua các cảng biển. Cộng thêm tình hình biến động do Covid năm 2021 tới việc tắc nghẽn cảng biển và đứt gẫy chuỗi cung ứng toàn cậu, nên việc đánh giá xếp hạng các cảng container lại càng trở nên có ý nghĩa đối với không chỉ các nhà xuất nhập khẩu, các hãng tàu, các bên cung cấp dịch vụ Logistics mà còn tới các nhà hoạch định chính sách của các chính phủ và các nhà đầu tư cơ sở hạ tầng.

Việc xếp hạng căn cứ trên các tiêu chí liên quan tới thời gian tàu container cần để hoàn thành việc bốc và dỡ container tại một cảng trong toàn bộ thời gian suốt cả năm 2021. Trong 370 cảng, các cảng khu vực Trung Đông chiếm những vị trí dẫn đầu. Tuy nhiên điểm sáng của Chỉ số CPPI chính là các cảng Đông Á và Đông Nam Á, do sản lượng xuất khẩu gia tăng đột biến trong thời gian dịch bệnh. Chỉ số CPPI được tính trên các yếu tố liên quan tới thời gian tàu vào luồng, cập cảng, năng suất bốc & dỡ hàng lên xuống cảng và tổng lượng hàng/chuyến, tàu rời cảng ra luồng. Hai yếu tố khác cũng được tính toán trong chỉ số: Yếu tố tàu lớn có thể tiết kiệm nhiên liệu hơn và yếu tố công nghệ thông tin & số hoá.

6 dự án giao thông kết nối cụm cảng Cái Mép – Thị Vải: 5 con đường và một cầu đã, đang triển khai sẽ thúc đẩy kết nối, vận chuyển hàng hóa xuất – nhập khẩu qua cụm cảng Cái Mép – Thị Vải.

+ Đường liên cảng Cái Mép – Thị Vải dài hơn 18 km, sáu làn xe, là tuyến đường khai thác hệ thống cảng biển và các khu công nghiệp dọc sông Cái Mép – Thị Vải. Khởi công năm 2009 với tổng mức đầu tư 2.838 tỷ đồng bằng nguồn trái phiếu Chính phủ. Đến nay đường thông suốt từ điểm đầu ở cảng Cái Mép hạ (thị xã Phú Mỹ) đến điểm cuối huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai.

+ Cầu Phước An bắc qua sông Thị Vải được HĐND Bà Rịa – Vũng Tàu phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng tháng 8/2020. Điểm đầu cầu nối đường liên cảng Cái Mép – Thị Vải đến đường vào cảng Phước An (huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai). Chiều dài tuyến đường hơn 4,3 km, trong đó cầu Phước An dài hơn 3.500 m, đường dẫn lên cầu dài 248 m, đường dẫn kết nối với đường xuống cảng Phước An dài hơn 600 m với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 4.800 tỷ đồng.

Cầu xây xong sẽ kết nối khu vực cảng Cái Mép – Thị Vải với cao tốc Bến Lức – Long Thành đi các tỉnh miền Tây, đồng thời giảm tải cho quốc lộ 51 đang thường xuyên ùn tắc

+ Đường 991B được khởi công tháng 5/2018, dài gần 10 km, điểm đầu giao đường Hội Bài – Tóc Tiên đến hạ lưu cảng Cái Mép với tổng mức đầu tư 3.951 tỷ đồng, sử dụng vốn ngân sách Trung ương và địa phương. Đường rộng 35 m, với bốn làn xe. Trên tuyến có 4 cầu, trong đó cầu vượt quốc lộ 51 dài hơn 664m. Điểm cuối nối đường 991B, dự án đường Long Sơn – Cái Mép dài hơn 3,7 km dẫn vào Khu công nghiệp dầu khí Long Sơn với mức đầu tư 1.189 tỷ đồng, bằng ngân sách tỉnh. Đường thiết kế 6 làn xe và cầu bắc qua sông Rạng dài gần 400 m.

Đường 991B là trục giao thông quan trọng nhằm vận chuyển hàng hóa của cụm cảng biển Cái Mép – Thị Vải, các khu công nghiệp Phú Mỹ, Cái Mép, logistics Cái Mép Hạ và Trung tâm kho bãi, với tổng diện tích khoảng 2.850 ha. Khi hoàn thành đường kết nối với khu công nghiệp Long Sơn (TP Vũng Tàu). Tất cả hàng hóa sẽ được vận chuyển ra quốc lộ 51 và nối vào cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu sau này. Đây là tuyến kết nối khu vực Vũng Tàu – Long Sơn – Cái Mép – Thị Vải – Phú Mỹ và liên kết với các vùng lân cận

+ Đường sau cảng Mỹ Xuân – Thị Vải, giai đoạn một nhằm kết nối hệ thống cảng với khu công nghiệp đến quốc lộ 51. Con đường dài 2,6 km, vốn đầu tư 407 tỷ đồng bằng nguồn ngân sách địa phương dự kiến sẽ hoàn thành giữa năm 2023.

+ Đường Phước Hòa – Cái Mép bắt đầu từ điểm giao quốc lộ 51 nối đến đường liên cảng Cái Mép – Thị Vải dài hơn 4,4 km. Dự án tổng mức đầu tư 954 tỷ đồng bằng nguồn ngân sách tỉnh, dự kiến hoàn thành trong năm nay, giúp hàng hóa từ các cảng vận chuyển lên – xuống quốc lộ thuận lợi hơn…

Hiện tại, cảng Cái Mép – Thị Vải chỉ mới khai thác được 50% công suất của mình, và khu hậu cần cảng trung tâm Logistics Cái Mép Hạ vẫn chưa triển khai. Hàng loạt các công trình giao thông quan trọng xung quanh đang được triển khai, nên dư địa tiềm năng tăng giá của bất động sản Phú Mỹ trong tương lai vẫn rất lớn.

Quý anh chị cần tư vấn thông tin đầu tư đất nền và căn hộ Phú Mỹ – Vũng Tàu, có thể liên hệ qua Hotline: 090.898.2299